Buz çağının yaklaşık 14.000 yıl önce sona erdiğini biliyoruz. Giderek ısınan dünyamız, bunun doğal sonucu olarak buzların daha fazla eridiği ve zamanla pek çok karanın su altında kaldığı bir dönem yaşadı. Tarih olarak tanımladığımız yazılı medeniyetimize ait tüm gelişmeler buz çağı sona erdikten sonra ortaya çıktı. Ancak insanoğlu buz çağında da yaşıyordu. Bambaşka bir dünyanın ve coğrafyanın sakini olan bu insanların yaşadığı çevre nasıldı, hiç merak ettiniz mi?
Doğrusu ben ettim ve deniz derinlik haritaları üzerinden giderek, denizlerin 80 metre daha alçak olduğu buz çağının Marmara Denizini çizmeye çalıştım. Haritadan görebileceğiniz gibi o zamanlar ne Boğaziçi ve Çanakkale boğazlarının birer vadiden ibaret olduklarını, Marmara Denizi’nin ise bugünkü halinin üçte biri büyüklüğünde bir gölden ibaret olduğunu görüyorsunuz. Marmara Denizine serpiştirilmiş günümüzün adaları ve yarımadaları ise o zamanlar ya birer tepe veya yüksek topraklar olarak görünüyor. Derinliği 80 metrenin altında olan İznik Gölü büyük bir ihtimalle kuru bir vadi olsa gerek.
14 bin yıl önce Marmara Gölü
Bu haritada asıl heyecan verici nokta tarih öncesine ait olası yerleşim merkezlerinin çoğunun şu anda sular altında olduğunu fark etmemiz. Kaynakların bolluğu ile tarih öncesinden beri ve günümüzde de insanoğlunun büyük bir kısmının sahillerde yaşadığı göz önüne alındığında, Anadolu tarihinin pek çoğunun bu suların altında yattığını tahmin etmek mümkün görünüyor.
Aynı mantıkla biraz da korkmak gerekiyor, zira buzlar erimeye devam ediyor ki bu durumda şu anda insan nüfusunun % 70′inden fazlasını barındıran pek çok sahil ve sahil kenti bir kaç yüz yıl sonra sular altında kalabilir. Buna sevgili İstanbul’umuz da dahil. Dünyayı daha fazla ısıtmayalım. Ne dersiniz?
Son 24.000 yıldır suların nasıl yükseldiğini aşağıdaki grafikten görebilirsiniz.
Giderek yükselen sular
Filed under: Higher Education
